هوش مصنوعی، مانع بزرگ پیشرفت و نوآوری بشر ؟! - مجله معلمی

تینا مزدکی: رؤیاپردازی برای نوآور بودن بسیار مهم است. قدرت تصور کردن همان چیزی است که هوش مصنوعی ندارد، بنابراین نمی تواند رؤیاپردازی کند. به همین علت است که ویکتور مایر شونبرگر استاد علوم اطلاعات دانشگاه آکسفورد معتقد است که هوش مصنوعی (AI) در حال حاضر قادر به رقابت با خلاقیت انسان نخواهد بود. اما آیا تابه حال به این فکر نموده اید باوجود پیشرفت های قابل توجه هوش مصنوعی که در شرکت های فناوری بزرگ صورت می گیرد، چرا سرعت نوآوری کند شده است؟

انسان ها می توانند چیزهایی را تصور نمایند که هنوز وجود ندارند، اما هوش مصنوعی علیرغم اینکه با مجموعه داده های بزرگ آموزش دیده است، تنها با داده هایی کار می نماید که درگذشته به او داده شده است. درواقع هوش مصنوعی منعکس نماینده چیزهایی است که ما می توانیم از گذشته یاد بگیریم.

بینش ها و پاسخ هایی که هوش مصنوعی به ما می دهد برآوردی از همان اطلاعاتی است که درگذشته به او داده شده، بنابراین نمی تواند چیز تازهی اختراع کند. اگر زمان حال یا آینده به طور قابل توجهی با گذشته متفاوت باشد، هوش مصنوعی نمی تواند به ما دریافتن راهکار های مناسب یاری کند؛ او فقط راهکاری را پیشنهاد می نماید که ریشه در تجربه های گذشته دارد.

بنابراین هوش مصنوعی ابزاری برای ارزیابی مجموعه داده های بزرگ و افزایش کارایی، به ویژه در زمان های باثبات مالی است، اما مسئله این است که هیچ چیز در تاریخ تا به امروز ثابت نبوده و نیست. چالش های ناشی از تغییرات اقلیمی احتیاجمند نوآوری هایی فراتر از توانایی های فعلی است.

سرعت نوآوری باوجود پیشرفت های سریع در هوش مصنوعی به طرز عجیبی کاهش یافته است. اوفوک آکیجیت استاد اقتصاد در دانشگاه شیکاگو، و سینا تی آتس از هیئت مدیره فدرال رزرو ایالات متحده، کاهش رشد بهره وری ایالات متحده را آنالیز نموده اند. آن ها می گویند نرخ ورود مشاغل تازه کاهش یافته، رشد بهره وری کاهش یافته، سهم نیروی کار از فراوری کاهش یافته و این در حالی است که تمرکز بازار و سهم سود شرکت از فراوری ناخالص داخلی (GDP) افزایش یافته است.

محققان دریافتند که پویایی نوآوری در شرکت های آمریکایی از دهه 1980 کاهش یافته است و در دهه 2000 این کاهش، چشم گیرتر بوده است. آن ها علت این امر را رقابت ناکافی بین شرکت های پیشرو و رقبای خود می دانند، تا حدی به این علت که دانش به میزان کافی به اشتراک گذاشته نمی گردد. این امر مانع از آن می گردد که آن هایی که دیرتر وارد بازار شده اند از پیشرفت های دیگران درس بگیرند و خودشان رشد نمایند. درنتیجه، فشار رقابتی کمتری بر بازیگران بزرگ بازار وارد می گردد که بدون رقابت، انگیزه های کمتری برای نوآوری دارند.

داده ها: محرک اصلی نوآوری مدرن

با یاری هوش مصنوعی می توان مقادیر زیادی از داده ها را به طور فزاینده ای به خوبی تجزیه وتحلیل کرد. بر اساس گزارش فدراسیون صنایع آلمان (BDI)، داده های بیشتری در حال جمع آوری است و حجم آن بین سال های 2012 تا 2022، ده برابر شده است و انتظار می رود تا سال 2025 دوباره سه برابر گردد. اینجاست که شرکت های دیجیتالی بزرگ مانند گوگل، آمازون و فیس بوک بازی را می برند. این شرکت ها حجم وسیعی از داده ها را جمع آوری می نمایند، بنابراین کارآمدتر می شوند و درعین حال از دسترسی دیگران به داده های خود جلوگیری می نمایند.

شونبرگر بر این باور است که این غول های دیجیتال هرچند به عنوان پیشگام شناخته می شوند، اما درواقع فرآیندهای نوآوری و پیشرفت را با احتکار داده ها کاهش می دهند و این به نوعی تقویت ساختارهای انحصاری است. این روزها شرکت های نوآور به سادگی به وسیله شرکت های بزرگ خریداری شوند. حدود 20 سال پیش، بیش از سه چهارم استارت آپ های پیروز سیلیکون ولی، سهامی عام شدن را انتخاب کردند. امروز، سه چهارم آن ها به وسیله شرکت هایی مانند گوگل و فیس بوک قبل از عام شدن سهامشان بلعیده شده اند.

محقق دانشگاه آکسفورد هشدار می دهد که این نه تنها مانع نوآوری می گردد، بلکه خطر سیستماتیکی برای رشد مالی نیز به همراه دارد. این شرایط درست مانند زمانی است که در دنیا تنها یک نوع خودرو وجود داشته باشد و شما در بزرگراهی رانندگی می کنید که به جز خودرو شما، ترمز تمام خودروها بریده شده و هیچ چاره وجود ندارد. زیرا تنها یک نوع خودرو وجود دارد و این منجر به بحران می گردد.

او گفت که این معضل تنها در صورتی قابل حل است که سیاست گذاران اطمینان حاصل نمایند که داده ها آزادانه در دسترس عموم باشند. هیچ نوع مالکیتی برای داده ها وجود ندارد و نباید وجود داشته باشد. حقوق مالکیت معنوی، تألیف و حقوق ثبت اختراع که به وسیله تفکر بشری ایجاد می گردد، برای داده ها قابل قبول نیستند.

قانون خدمات دیجیتال اتحادیه اروپا و قانون بازارهای دیجیتال، گام هایی هستند که در جهت درستی برداشته شده اند. سیستم های آموزشی نیز باید بازسازی شوند تا انگیزه هایی برای رؤیاپردازی هدفمند برای نسل های بعدی فراهم گردد. باید دنیا را با چشم های متفاوتی دید، زیرا نوآوری به افراد سخت گوش احتیاج دارد.

منبع: dw

54323