شیوه های نوین درمان چاقی - مجله معلمی

شیوه های نوین درمان چاقی

نویسنده: دکتر مجتبی هاشم زاده - متخصص جراحی گوش و زیبایی - فوق تخصص جراحی توراکس

بالون معده چیست؟

یک روش کاملاً سرپایی غیر جراحی به وسیله ی اندوسکوپی برای یاری به کاهش وزن کسانی که به چاقی دچارند و نمی خواهند یا نمی توانند از روش های دیگر کنترل وزن استفاده نمایند، کاربرد دارد. در این سیستم پزشک بالون را به وسیله دهان وارد معده کرده و با پر کردن بخشی از فضای داخل معده باعث سیری کاذب و در نتیجه باعث کاهش وزن می گردد.

خارج کردن بالون حداکثر پس از 6 ماه و بوسیله ی آندسکوپی انجام می گردد.

کاهش وزن بالون معده چقدر است؟

درک این نکته که این سیستم وسیله ای جهت یاری به کاهش اشتها و وزن بوده و باید همراه با یک رژیم غذایی نظارت شده بکار گرفته گردد، اهمیت زیادی دارد. اندازه وزنی که یک بیمار از دست می دهد بستگی به رعایت دقیق رژیم غذایی او دارد. در این مدت ارجح است زیر نظر یک تیم پزشکی متشکل از متخصص تغذیه، روانشناس و مشاور ورزش به اصلاح شیوه ی زندگی، ایجاد انگیزه و کنترل در خوردن، تصحیح عادات غذایی و فعالیت های بیشتر ورزشی اهتمام ورزیده تا لاغری ناشی از این کاهش وزن را حفظ نماید.

عوارض احتمالی بالون چیست؟

بیمار ممکن است تا چند روز پس از گذاشتن بالون، احساس تهوع و استفراغ، سنگینی در شکم، گاهی درد دوره ای در پشت و شکم را داشته باشد. در این صورت بیمار بهتر است با پزشک خویش مشورت کرده و از داروهای احتمالی مورد تجویز او استفاده نماید. ممکن است در برخی از بیماران عوارض دیگری مثل ریفلاکس، ترش کردن و نفخ شکم ظاهر گردد که قابل درمان است. بدیهی است هر چه مهارت پزشک در بالون گذاری بیشتر باشد، احتمال این عوارض کمتر خواهد بود.

BMI چیست؟

همانطور که هر فرد برای خود قد و وزن مشخصی دارد، BMI یا شاخص توده ی بدنی هر فرد هم خاص خود اوست و به صورت زیر معین می گردد.

BMI=KG(وزن)/(قد بر حسب متر)^2

BMI بین 18/5 تا 25 در حد طبیعی می باشد.

درمان های انواع چاقی بر حسب BMI

* اگر BMI فرد بین 25 تا 30 باشد در رده ی اضافه وزن بوده و برترین روش درمانی رژیم غذایی و ورزش، همراه با دستگاه های لاغری می باشد.

* اگر BMI فرد بین 30 تا 35 باشد در رده ی چاقی درجه 1 یا میانه بوده و روش درمانی بالون معده و یا حلقه ی معده از درمان های این گروه می باشد.

* اگر BMI فرد بین 35 تا 40 باشد در رده ی چاقی درجه 2 یا شدید بوده و برترین روش درمانی حلقه ی معده و یا عمل جراحی اسلیو می باشد.

* اگر BMI فرد بیشتر از 40 باشد در رده ی چاقی درجه 3 یا مفرط بوده و برترین روش درمانی عمل جراحی اسلیو و یا بای پس معده خواهد بود.

عوارض چاقی چیست؟

چاقی بیش از حد به علت اثرات منفی بر روی سلامتی و تغییر کیفیت زندگی یک ساله جدی است. اگر شما هم از مسائل غیر قابل کنترل وزن خود رنج می برید، ضروری است که مطالب بیشتری در خصوص بیماری خود و جدیدترین روش های درمانی آن را بدانید عواقب خطرآفرین چاقی عبارتند از: دیابت، فشار خون، افزایش کلسترول، بیماری های قلبی و عروقی، قطع تنفس هنگام خواب، سردردهای مزمن، بیماری های کبدی، بی اختیاری ادراری، آرتروز و آرتریت، نازائی، کمردرد، اختلالات روانی و افسردگی.

توجه داشته باشید که ممکن است در شرایط جسمی و روحی خاصی بنا به تصمیم پزشک روش درمانی شما تغییر نماید. پس روش درمانی خاص خود شماست و نباید آن را به اطرافیان خود توصیه کنید.

ما می توانیم در خصوص تمامی روش ها به شما آگاهی دهیم و یاری کنیم تا برترین روش را انتخاب نمائید.

روش گاستریک باندینگ یا حلقه ی معده

در این روش به وسیله لاپارسکوپ، حلقه ای از جنس سیلیکون دور معده قرار می گیرد که یک سر دیگر آن نزدیک سطح شکم قرار داده می گردد. جراح در جلسات بعدی با لمس شکم و یافتن محل تزریق، اندازهی مایع به داخل حلقه تزریق می کند که این امر موجب تنگ تر شدن حلقه و در نتیجه کوچک تر شدن حجم معده می گردد و به این ترتیب اندازه غذای دریافتی بیمار تنظیم می گردد.

امتیازات و محاسن روش باندینگ

1ـ قابل برگشت است، یعنی بعد از گذشت زمان، در صورت بروز هر گونه مشکل می توان معده را به شکل اول برگرداند.

2ـ قابل تنظیم می باشد و برای خانم هایی که در آینده تصمیم بارداری دارند، روش مناسبی است.

3ـ با لاپاراسکوپی انجام می گردد و به علت عدم برش جراحی، بیمار درد کمتری را تحمل می نمایند.

4ـ هزینه ی آن کمتر از بای پس معده می باشد.

چه کسانی کاندید باندینگ هستند؟

این روش برای BMI بین 35 تا 40 یا چاقی شدید درجه 2 مناسب می باشد. در کسانی که میل زیادی به شیرینی و شکلات دارند. باندینگ روش مناسبی نیست و بای پس توصیه می گردد. این روش برای بچه ها مبتلا به چاقی مفرط و آن دسته از زنان که در آینده قصد بارداری دارند، مناسب ترین روش است.

اِسلیو (SLEEVE) چیست؟

در این روش جراحی که به طریق لاپاروسکوپی صورت می گیرد، قسمت عمده ی سمت چپ معده ی بیمار برداشته می گردد و معده به شکل لوله ی باریکی (شبیه موز) باقی می ماند. به علت کاهش چشمگیر حجم معده، بیمار با مصرف اندازه کم غذا احساس سیری می کند و در این روش بیمار پس از 6 ماه نصف اضافه وزن خود را از دست داده و ظرف مدت 2 سال به وزن ایده آل می رسد.

مزایای روش اسلیو چیست؟

کاهش حجم معده، نرمال بودن عملکرد معده، انجام عمل به شیوه ی لاپاروسکوپی، ساده بودن روش جراحی، کوتاه بودن زمان جراحی، کوتاه بودن مدت اقامت بیمار در بیمارستان و عدم وجود جسم خارجی در معده مانند روش باندینگ.

معایب روش اسلیو چیست؟

اندازه کاهش وزن کمتر از روش بای پس معده است.

روش غیر قابل برگشت است.

احتمال افزایش حجم قسمت به جای مانده پس از 5 سال وجود دارد.

عوارض و خطرات اسلیو چیست؟

عوارض و خطرات این روش شامل عوارض عمومی (medical) و جراحی سایر روشهاست.

روش عمل جراحی بای پس معده چگونه است؟

در این روش دو هدف مد نظر است، هدف اول اینکه فرد غذای کمی میل کند و هدف دوم اینکه مواد غذیی کمتر جذب گردد. در این روش دو عمل جراحی یک جا روی بیمار انجام می گردد. ابتدا معده را با دوختن به دو ناحیه تقسیم کرده و قسمت کوچکتر که معمولاً حجمی معادل 5 تا 10 درصد کل معده را دارد، مسئولیت نگهداری غذا را به عهده می گیرد. در این روش هیچ قسمتی از معده جدا نمی گردد و قسمت بزرگتر معده کماکان به ترشح آنزیم های معمول می پردازد ولی غذا وارد این قسمت نمی گردد. سپس یک قسمت از روده را به معده ی کوچک تر متصل می نمایند. در این عمل قسمتی از روده که در جذب نقش مهمی دارد، از جهت خارج می گردد. بالطبع فرد خیلی سریعتر از قبل احساس پر شدن معده و سیری خواهد داشت و ضمناً مواد غذایی کمتر هم جذب می گردد. در این روش بیماران 80 تا 100% اضافه وزن خود را از دست داده و پس از آن تا آخر عمر در وزن ایده آل خود باقی خواهند ماند.

چه کسانی کاندید بای پس معده هستند؟

این روش در بیماران با BMI بالای 40 که رده ی چاقی درجه 3 یا مفرط هستند آخرین و قطعی ترین روش درمانی محسوب می گردد. این دسته از بیماران بارها رژیم های غذایی مختلف را تجربه کرده ولی متاسفانه قادر به کاهش وزن در حد وزن ایده آل خود نشده و پس از انتها دوره ی رژیم بازگشته اند. این بیماران در این دوره بحران روحی شدیدی را پشت سر می گذارند چرا که حاصل رنج هایی که در اثر گرسنگی های طولانی مدت متحمل شده اند را بی نتیجه می یابند.

عوارض عمل بای پس چیست؟

بیمارانی که این روش درمانی مناسب آنها می باشد توصیه ی ما به این دسته از بیماران آن است که بدانند خطرات و عوارض این عمل جراحی بیشتر از دیگر عمل ها نیست؛ چرا که هر کدام از ما در هر لحظه از زندگی مان، ممکن است به دلایلی مجبور به انجام عمل جراحی مختلف مثل آپاندیست، شکستگی ها، سزارین و ... شویم. تیم جراحی بای پس ما به گونه ای طراحی شده است که مهارت آنها حتی در کاهش زمان عمل تاثیر گذار است. این عمل به وسیله این تیم جراحی ظرف مدت یک ساعت و نیم انجام پذیر است، لذا بیمار با قرار گرفتن تحت کمترین زمان بیهوشی، عوارض و خطرات عمل را به حداقل می رساند. یکی از عوارض دیگر این عمل سوء جذب برخی از ویتامین ها می باشد که با تجویز مکمل های ویتامینی برطرف خواهد شد.

هزینه ی عمل بای پس چقدر است؟

در حال حاضر این عمل در ایران با حداقل هزینه نسبت به کشورهای اروپائی و آمریکایی انجام می گیرد. به گونه ای که در آمریکا هزینه ی این عمل 25 هزار دلار بوده ولی در ایران میانگین مجموع هزینه ها حدود 1/4 هزینه ی فوق بوده که تقریباً 70% آن مربوط به هزینه ی بیمارستان و خرید وسایل می باشد. در صورتی که BMI فرد بالای 40 باشد، بیمه های درمانی بخشی از هزینه را تقبل می کند.

منبع: ماهنامه ی هنر آشپزی، شماره ی 69

منبع: راسخون